საზოგადოებრივი ინიციატივები

საზოგადოებრივი ინიციატივები პირდაპირი დემოკრატიის ფორმა და კანონპროექტის უშუალო წარდგენის ერთადერთი საშუალებაა. ამის გაკეთების ორი ძირითადი გზა არსებობს: საკანონმდებლო ინიციატივები და საკანონმდებლო წინადადებები.

მთავარი განსხვავება საკანონმდებლო ინიციატივასა და საკანონმდებლო წინადადებას შორის მდგომარეობს მათ წარმდგენებში. გარდა ამისა, საკანონმდებლო ინიციატივას აქვს კანონპროექტის ფორმა, ხოლო საკანონმდებლო წინადადება არის კანონის ზოგადი იდეა ან კონცეფცია. საკანონმდებლო ინიციატივით კანონპროექტის წარდგენის უფლება აქვთ შემდეგ სუბიექტებს/ფიზიკურ პირებს:

  • საქართველოს მთავრობა
  • პარლამენტის წევრი (დეპუტატი)
  • საპარლამენტო ფრაქცია
  • აფხაზეთისა და აჭარის უმაღლესი წარმომადგენლობითი ორგანო
  • საინიციატივო ჯგუფი (არანაკლებ 30000 ამომრჩევლის ხელმოწერის შეგროვების შემდეგ)

საკანონმდებლო წინადადების წარდგენა შეუძლია ფიზიკურ პირს, რომელსაც არ აქვს საკანონმდებლო ინიციატივის წარდგენის უფლება და, შესაბამისად, არ აქვს კანონპროექტის წარდგენის უფლება. საკანონმდებლო წინადადება წარედგინება პარლამენტს და შეიცავს წინადადებას კანონის მიღების, ცვლილების ან ბათილად ცნობის შესახებ.

ფიზიკურ პირს ასევე უფლება აქვს უშუალოდ მიმართოს დეპუტატს და გააცნოს თავისი იდეა კანონპროექტის შესახებ. იდეის დამტკიცების შემთხვევაში დეპუტატს უფლება აქვს გამოიყენოს საკანონმდებლო ინიციატივის უფლება და წარუდგინოს კანონპროექტი პარლამენტს.

მონაწილეობის კიდევ ერთი მექანიზმია პეტიციის წარდგენა, რომელიც წარმოადგენს პირთა ჯგუფის წერილობით მოთხოვნას, რაც შეეხება ეროვნულ ან ზოგად პრობლემებთან დაკავშირებულ საკითხებს.

საზოგადოებრივი ინიციატივები და ადამიანის უფლებები

საჯარო ინიციატივები პირდაპირი დემოკრატიის კიდევ ერთი ფორმაა, რომელიც საშუალებას აძლევს საზოგადოებას მონაწილეობა მიიღოს კანონშემოქმედებით პროცესში. აღნიშნული მჭიდროდ არის დაკავშირებული გამოხატვის თავისუფლებასთან და უფრო მეტად იმ აზრთან, რომ დემოკრატიულ ქვეყანაში ადამიანებს აქვთ კანონის მიღების თანაბარი უფლებები. თუმცა, ეს უფლება შეიძლება შეიზღუდოს. კერძოდ, საკანონმდებლო წინადადებების ლეგიტიმურობის უზრუნველსაყოფად, საკანონმდებლო ინიციატივის წარდგენის უფლება ჩვეულებრივ შემოიფარგლება იმ მოთხოვნით, რომ ინიციატივას მხარი დაუჭიროს ამომრჩეველთა მნიშვნელოვანმა ნაწილმა. თუ თქვენი ინიციატივის წარდგენის უფლება უკანონოდ ან გაუმართლებლად შეიზღუდა, ამან შეიძლება გამოიწვიოს თქვენი გამოხატვის თავისუფლებაში ჩარევა ან დარღვევა.

გზამკვლევის შესახებ

გზამკვლევის ეს ნაწილი განმარტავს, თუ რა არის საჯარო ინიციატივის ძირითადი ფორმები, რა კრიტერიუმები უნდა შეესაბამებოდეს მათ, როგორ შეიძლება მათი წარდგენა, ასევე როგორ უნდა გაასაჩივროთ, თუ დაირღვა თქვენი ინიციატივის წარდგენის უფლება.

რესურსები

ბოლო განახლებები 22/12/2024